Recenzja: "Mistrz"

dramat
oryginalny tytuł: The Master 
rok: 2012 
reżyseria: Paul Thomas Anderson 
scenariusz: Paul Thomas Anderson

Freddie (Joaquin Phoenix) to weteran wojenny, nadużywający alkoholu, agresywny, zagubiony, uciekający przed prawdziwym życiem, niepanujący nad emocjami, ciałem, można rzec - wręcz szaleniec. Miota się tu i tam, aby w końcu włócząc się trafić jakimś cudem na luksusowy statek. Tam poznaje tytułowego Mistrza (Philip Seymour Hoffman) – pisarza, lekarza, filozofa, założyciela ruchu duchowego. Wysłuchuje jego zawiłych wywodów o reinkarnacji i innych mądrości, niestety ten dość prymitywny mężczyzna za cholerę nie może pojąć o czym facet bredzi. Jednak obu coś do siebie ciągnie. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że guru wyhodował sobie posłusznego oddanego, który jedynym mu znanym sposobem przekonywania innych do swojego zdania (czyli laniem po mordzie) broni swego pana, gdy ktoś skrytykuje to co mówi. Ta relacja jednak nie jest tak prosta i sami panowie chyba także nie zdają sobie sprawy jakie znaczenie mają dla siebie nawzajem. Freddie staje się na raz królikiem doświadczalnym, przyjacielem, inspiracją, członkiem rodziny, obrońcą i towarzyszem Mistrza. Dużą rolę odgrywa też żona przywódcy (Amy Adams), niech nie zmyli was ten słodki uśmieszek, jak to gdzieś przeczytałam, taka z niej Lady Makbet.
 

Widok z lotu ptaka. Piękne, bezchmurne niebo, przyjemny wiatr, słońce miło grzeje. Patrzysz w dół. Liściaste drzewa, pola kwiatów, wszystko cudowne. Całe to piękno otacza drogę, która jak każda dokądś prowadzi (przynajmniej teoretycznie). Jednak ta jest kręta, dziurawa, gdzieś się urywa, by dalej znowu biec, tu się umoczysz po kolana w błocie, tam uderzysz o jakiś głaz, by w końcu trafić donikąd. Podziwiasz wszystko dookoła, ale za bardzo nie wiesz gdzie idziesz. Tak właśnie jest z tym filmem. Nie zawsze chodzi o to co się stanie za chwilę, nie zawsze musimy wiedzieć jak potoczą się losy bohaterów,  nie zawsze rozmawia się o zakończeniu. W tym filmie priorytetem nie jest żadna z tych rzeczy. Można uznać, że brakuje dopieszczenia tych aspektów, można uznać, że o nich zapomniano, albo też, że właśnie nie chodzi o to, ale o klimat, zdjęcia, aktorów. Mi trochę jednak ta "droga" przeszkadzała, film mówiąc krótko prowadzi donikąd. Fabuła jest jego słabszym punktem. Może do końca nie pasuje to stwierdzenie, nie lubię go stosować, ale mamy tu do czynienia z "przerostem formy nad treścią". "Mistrz" jest jak obraz, który się podziwia, a kino akcji to jego antonim.

Gra aktorska na najwyższym poziomie. Phoenix gra każdą zmarszczką, każdym włosem, zresztą on nie gra, on jest Freddie’m - „fenomenalny i przerażający jednocześnie”. Śledzimy ruch brwi Hoffman’a, by za chwilę podskoczyć w fotelu, gdy niespodziewanie podnosi głos. Amy Adams także doskonała, stworzyła postać, która wzbudziła we mnie skrajnie negatywne emocje. (Przy okazji Phoenix schudł do roli jakieś 12-15 kg.)

Dzieło Andersona nakręcone jest na rzadko dziś używanej taśmie filmowej o szerokości 70 mm. Spytacie czy różnica jest duża? Tak, ogromna. Myślę, że warto zobaczyć film na dużym ekranie. Zdjęcia są naprawdę piękne. Klimat, kolory, ostrość, głębia– cudo! Po „płaskich” filmach, do których przywykliśmy, jest to niewątpliwie perełka. To trochę jak zdjęcia robione cyfrówką i lustrzanką.

W przypadku większości filmów, które opowiadają o czasach niewspółczesnych aktorzy są przebrani, w pięknych strojach, zapierających dech w piersiach sukniach, ale przebrani. Tutaj są ubrani. Kiedy patrzysz na pomieszczenia nie myślisz „jak świetnie to zrobili”, udało im się - wygląda jak 1950. Ty myślisz: kurde czy ten film był naprawdę kręcony w tym roku? Realizm, realizm i jeszcze raz realizm.

Muzyka? Chwilami przeszywa, chwilami rozluźnia. Nie jest ona tłem jak to często bywa – bardzo mocna zaznaczona.

Nie powalił mnie, nie zmiażdżył, nie poczułam go aż w żołądku. Tak strasznie czegoś mi brakowało, tak bardzo chciałabym powiedzieć, że go pokochałam, ale nie mogę. Był nawet moment, gdy uznałam, że już się dłuży. Czytałam o nim: piękny, zdumiewający, hipnotyzujący, imponujący – zgadzam się ze wszystkimi opiniami, ale kurczę mam mały niedosyt. Oczekiwania miałam co do filmu ogromne, stąd może to częściowe rozczarowanie, jednak z czystym sumieniem polecam obejrzenie i to najlepiej w kinie (ze względu na rzadko spotykane piękne zdjęcia, jeśli ktoś przeoczył - pisałam o tym wyżej). Głównym atutem jest to, że film jest mocny, intensywny - może być wręcz męczący, jednak takiego filmu dawno nie było. "Przejdzie do klasyki kina" - Rolling Stone się nie myli. Kończąc - "Mistrz" jest wyzwaniem dla widza i pamiętajcie, że zrelaksowani i odprężeni to z kina nie wyjdziecie.

Zainteresowanych Joaquin'em Phoenix'em zapraszam TUTAJ gdzie znajdziecie przegląd filmów (króciutkie recenzje większości produkcji, w których wystąpił oraz tych, w których go zobaczymy).